به طور کل صحبت از رنگ ها و تحلیل آن ها کار ساده ای نیست زیرا تاثیر رنگ ها در چشم و مغز هر انسان به طور متفاوتی اتفاق می افتد و تصوری به نام رنگ در ذهن ما پدیدار میگردد.
به تصویر پایین از چپ به راست و به ترتیب نگاه کنید:
چشمان ما ، تنها به اين نوار باريك از طيف كامل الكترو مغناطيس پاسخ مي دهند و عكس العمل هاي مختلفي نسبت به قسمت هاي مختلف اين نوار دارند. جالب توجه است که نورها به خودی خود رنگی نیستند و در واقع رنگ در چشم و مغز انسان شکل میگیرد.
انواع طول موج ها احساس هاي مختلفي از رنگ را برمي انگيزند. آموخته ايم كه طول موج هاي مختلف را با رنگ هايي كه آنها بر مي انگيزند تداعي نماييم.
در واقع رنگ ها انرژی های مشعشع هستند که بر روی خودآگاه یا ناخودآگاه انسان تاثیر می گذارند.
با توجه به پیچیده به نظر رسیدن جلوه های رنگ ، میتوان گفت چیز هایی که قوانین رنگ می نامیم به وضوح چیزی بیش از اطلاعات پراکنده نیست اما دانستن قوانین رنگ ها الزاما دست و پای مارا نمیبندد و مارا گاها از نتیجه گیری های متناقض آزاد میکند و البته با داشتن دانش اولیه در مورد اصول چرخه رنگ، می‌توانید تصمیمات بهتری برای جزئیات بصری اثر هنری ، برند ، بازاریابی و یا تحلیل انواع پالت های سازمانی بگیرید.
نهایتا هنرمند در هر زمینه ای از نقطه نظر زیبایی شناختی به رنگ ها علاقه مند است و علاوه بر آن به اطلاعات منطقی و روان شناختی نیز نیازمند خواهد بود.برای یک هنرمند تاثیر رنگ ملاک است نه ماده ی رنگی . برای شروع ، دو مفهوم زیبایی شناسی و هارمونی را بسط میدهیم.
زیبایی شناسی:
زیبایی شناسی رنگ ها را از سه جهت میتوان مورد مطالعه قرار داد :
بصری ( امپرسیون)
احساسی (اکسپرسیون)
نمادین (کنتراکسیون یا ساخت)
ما در این مقاله صرفا از منظر بصری یا امپرسیونیستی به رنگ ها پرداخته ایم .
هارمونی:
هارمونی تاثیر مشترک دو یا چند رنگ است و متضمن تعادل و تقارن نیروهاست .
همواره چند ترکیب رنگ وجود دارد که بسیار چشم‌نواز دیده میشوند. به این‌ها هارمونی رنگ‌ها گفته میشود که از دو یا چند رنگ با رابطهٔ ثابت در چرخهٔ رنگ تشکیل شده است. هارمونی (یا هماهنگی) را میتوان «تنظیم دلپذیر بخش‌های مختلف» نیز تعریف کرد.
افراد درباره ی هارمونی قضاوت یکسانی ندارند اما باید این مفهوم را از قلمرو نظرات فردی به قلمرو اصول عینی منتقل کرد .
از این رو باید گفت دو یا چند رنگ زمانی هارمونیک هستند که مخلوط آن ها رنگ خاکستری خنثی باشد . هر ترکیب رنگ دیگری که حاصل آن رنگ خاکستری نباشد ذاتا احساسی و یا نا هماهنگ است.
لازم به ذکر است که قرار نیست همه ی ترکیبات هارمونیک باشند به بیان دقیق تر :
هارمونی یک ابزار هنری است نه هدف.
مبانی مقدماتی رنگ
تمام رنگ‌ها از ترکیب سفید، سیاه و رنگهای اصلی ساخته شده‌اند.
رنگ ها در حالت کلی به دو دسته ی زیر تقسیم میشوند:
فام دار یا کروماتیک:
سه رنگ اصلی و تمام انواع ترکیبات آن ها سمت چپ
بی فام یا آکروماتیک:
سیاه -سفید-خاکستری این رنگ‌ها در واقع رنگ نیستند بلکه بی‌رنگ هستند و آوردن رنگ در ابتدای نام های آنها حالت مصطلح دارد. سمت راست
چشمان ما ، تنها به اين نوار باريك از طيف كامل الكترو مغناطيس پاسخ مي دهند و عكس العمل هاي مختلفي نسبت به قسمت هاي مختلف اين نوار دارند. جالب توجه است که نورها به خودی خود رنگی نیستند و در واقع رنگ در چشم و مغز انسان شکل میگیرد.
انواع طول موج ها احساس هاي مختلفي از رنگ را برمي انگيزند. آموخته ايم كه طول موج هاي مختلف را با رنگ هايي كه آنها بر مي انگيزند تداعي نماييم.
در واقع رنگ ها انرژی های مشعشع هستند که بر روی خودآگاه یا ناخودآگاه انسان تاثیر می گذارند.
با توجه به پیچیده به نظر رسیدن جلوه های رنگ ، میتوان گفت چیز هایی که قوانین رنگ می نامیم به وضوح چیزی بیش از اطلاعات پراکنده نیست اما دانستن قوانین رنگ ها الزاما دست و پای مارا نمیبندد و مارا گاها از نتیجه گیری های متناقض آزاد میکند و البته با داشتن دانش اولیه در مورد اصول چرخه رنگ، می‌توانید تصمیمات بهتری برای جزئیات بصری اثر هنری ، برند ، بازاریابی و یا تحلیل انواع پالت های سازمانی بگیرید.
نهایتا هنرمند در هر زمینه ای از نقطه نظر زیبایی شناختی به رنگ ها علاقه مند است و علاوه بر آن به اطلاعات منطقی و روان شناختی نیز نیازمند خواهد بود.برای یک هنرمند تاثیر رنگ ملاک است نه ماده ی رنگی . برای شروع ، دو مفهوم زیبایی شناسی و هارمونی را بسط میدهیم.
زیبایی شناسی:
زیبایی شناسی رنگ ها را از سه جهت میتوان مورد مطالعه قرار داد :
بصری ( امپرسیون)
احساسی (اکسپرسیون)
نمادین (کنتراکسیون یا ساخت)
ما در این مقاله صرفا از منظر بصری یا امپرسیونیستی به رنگ ها پرداخته ایم .
هارمونی:
هارمونی تاثیر مشترک دو یا چند رنگ است و متضمن تعادل و تقارن نیروهاست .
همواره چند ترکیب رنگ وجود دارد که بسیار چشم‌نواز دیده میشوند. به این‌ها هارمونی رنگ‌ها گفته میشود که از دو یا چند رنگ با رابطهٔ ثابت در چرخهٔ رنگ تشکیل شده است. هارمونی (یا هماهنگی) را میتوان «تنظیم دلپذیر بخش‌های مختلف» نیز تعریف کرد.
افراد درباره ی هارمونی قضاوت یکسانی ندارند اما باید این مفهوم را از قلمرو نظرات فردی به قلمرو اصول عینی منتقل کرد .
از این رو باید گفت دو یا چند رنگ زمانی هارمونیک هستند که مخلوط آن ها رنگ خاکستری خنثی باشد . هر ترکیب رنگ دیگری که حاصل آن رنگ خاکستری نباشد ذاتا احساسی و یا نا هماهنگ است.
لازم به ذکر است که قرار نیست همه ی ترکیبات هارمونیک باشند به بیان دقیق تر :
هارمونی یک ابزار هنری است نه هدف.
مبانی مقدماتی رنگ
تمام رنگ‌ها از ترکیب سفید، سیاه و رنگهای اصلی ساخته شده‌اند.
رنگ ها در حالت کلی به دو دسته ی زیر تقسیم میشوند:
فام دار یا کروماتیک:
سه رنگ اصلی و تمام انواع ترکیبات آن ها سمت چپ
بی فام یا آکروماتیک:
سیاه -سفید-خاکستری این رنگ‌ها در واقع رنگ نیستند بلکه بی‌رنگ هستند و آوردن رنگ در ابتدای نام های آنها حالت مصطلح دارد. سمت راست
برای مطالعه رنگ ها معمولا از چرخه ها و سیستم های رنگی مختلف استفاده می شود . هر چرخه رنگ ارتباط بین رنگ‌ها را تشریح میکند. ما در این جا از چرخه دایره رنگ سنتی زیر برای تشریح مقدماتی رنگ های کروماتیک استفاده نموده ایم .نظریه ها و چرخه های متفاوت دیگری وجود داردند که در مقاله های آینده به آن خواهیم پرداخت.
قبل از هر چیز رنگ های اصلی (قرمز_زرد_آبی) را روی دایره مورد توجه قرار دهید:
رنگ های اصلی و ترکیب کردنشان:
در دایره و چرخه رنگ ها رنگ قرمز، زرد و آبی جزو رنگ های اصلی و اولیه هستند؛ زیرا:
- در ترکیب اولیه ساخته شده این رنگ ها از هیچ رنگ دیگری استفاده نشده است .
- نمی توان آنها را از مخلوط کردن رنگ های دیگر به وجود آوریم.
- جزو خالص ترین رنگ ها هستند و با ترکیب این سه رنگ می توانیم رنگ های موجود در طبیعت را بسازیم.
حال به رنگ های ثانویه (نارنجی _سبز_بنفش) نگاه کنید:
از ترکیب مساوی دو رنگ اصلی رنگهای ثانویه به دست می‌آید.
اگر رنگهای اصلی و ثانویه با هم ترکیب شوند رنگهای مرتبه سوم را تشکیل می‌دهند.
ترکیب قرمز و نارنجی
ترکیب قرمز و بنفش
ترکیب زرد و سبز
ترکیب زرد و نارنجی
ترکیب آبی و بنفش
ترکیب آبی و سبز
رنگهای میانی یا مرتبه سوم در دایره زیر به تفکیک مشخص شده است:
به این ترتیب ما یک چرخه رنگ 12 تایی داریم که در آن هر رنگ مکان صحیحی دارد . بنا بر این چرخه ی رنگ به طور یکنواخت توضیع شده اند و رنگ های مکمل رو به روی هم قرار میگیرند. لازم به ذکر است در استفاده از ترکیب رنگی که کنتراست بالایی باید دقت لازم را داشت. آنها می توانند یک ترکیب را جسورتر، مغرورتر و کاریزماتیک تر کنن و یا بلعکس. وقتی رنگهای مکمل همدیگر را با هم ترکیب می‌کنید، یکدیگر را خنثی می‌کنند و رنگ و روشنایی یکدیگر را بی‌صدا می‌کنند. به شش ترکیب مکمل تصویر سمت راست دقت کنید .
ترکیب رنگ ها
هر رنگ را می توان با سفید سیاه یا خاکستری ترکیب کرد . همین طور میتوان هر رنگی را با دیگر رنگ های فام دار نیز ترکیب کرد .به تصویر زیر نگاه کنید :
(Tint) رنگی است که با افزودن رنگ سفید کم‌رنگ‌تر شده است.
(Shade) رنگی است که با افزودن رنگ سیاه تیره‌تر شده است.
(Tone) رنگی است که با افزودن رنگ خاکستری کم‌رنورتر شده است.
هنری مانسل هنرمند آمریکایی که بیشترین سهم را در ایجاد نظریه رنگ داشته ،بر اساس درک سیستم بصری انسان نظریه خود را ارائه داده است . در این سیستم رنگی، هررنگ با سه مقدار یا ویژگی یا بُعد اصلی، قابل شناسایی است و با تعریف رنگ، وضعیت آن رنگ از هر سه نظر توضیح داده می شود. به تصویر زیر نگاه کنید :
یک میله در وسط وجود دارد که دارای 11 مرتبه از روشنایی است که از سیاه مطلق به سفید مطلق رتبه بندی شده است.
نوار hue که در سطح قرار دارد دارای 10 فام می باشد.
و در قسمت saturation خلوصِ آن رنگی بیشتر است که خاکستری کمتری داشته باشد. این سطح ، از خاکستری خنثی با درجه صفر، شروع میشود و تا بیشترین خلوص به سمت هر سطح رنگی ادامه می یابد .در واقع هر چه قدر از میله ی وسط به سطح حرکت کنیم رنگ خالص تر خواهد بود .
- فام یا ته رنگ(Hue)
صفتی از رنگ است که جایگاه آن را در سلسله ی رنگی ( از قرمز تا بنفش ) ، مشخص می کند . در واقع همان اسم عام رنگ است که به صورت کامل و در نهایت درخشش دیده شود، مثلاً فام آبی ، فام بنفش و …
- درخشندگی و روشنی یا ارزش رنگ(Value)
منظور از درخشندگی، درجه‌ای از روشنی یک رنگ است که آن را از درجه‌ی دیگری از روشنی یا تیرگی همان رنگ متمایز میکند. به عبارت دیگر درجات مختلف روشنی یک رنگ را میزان درخشندگی آن می‌گویند.
درخشندگی، دومین صفت رنگ است معمولاً درخشندگی رنگهای فام‌دار را در قیاس با رنگهای بی‌فام می‌سنجند.
درخشندگی یا ولیو، بُعد غیررنگی است که از آن به ارزش رنگی نیز یاد میشود و به تیرگی یا روشنی رنگ اشاره میکند و دارای 11 رتبه است که از سیاه مطلق تا سفید مطلق را شامل میشود.
- اشباع یا خلوص رنگ (Saturation- Chroma)
خلوص رنگی، درجه‌ای از اشباع است که یک رنگ را در خالص‌ترین حالت خود نشان می‌دهد. به عنوان مثال یک آبی خالص که با هیچ رنگ دیگری مخلوط نشده باشد، در آبی‌ترین یا ناب‌ترین حالت خود دیده میشود، به طوری که هیچ آبی دیگری به آن شدت از آبی بودن دیده نمی‌شود. این درجه از خلوص رنگی را درجه‌ی اشباع و سیری رنگ می‌گویند.
سومین صفت رنگ، یعنی اشباع، میزان خلوص فام آن را مشخص میکند.
سیستم مانسل برای طراحان به حد کفایت دقیق است و نیازهای آنها را برآورده میکند.
دانش بصری و شناخت جایگاه رنگ ها در سیستم ها ی مختلف مهارت و استفاده از آن برای ایجاد اکسپرسیون (احساس) ، هنر است که نیازمند مطالعه ، مشاهده و تحلیل هماهنگ است که در طول زمان به دست می آید .به طور کلی ایجاد تعادل در توزیع رنگ یکی از مهمترین اهداف کمپوزیسیون (کنار هم قرار دادن دو یا چند رنگ به شکلی که یک احساس شاخص به وجود بیاورند) است.تکنیک های متفاوتی برای کمپوزیسیون رنگ پیشنهاد شده است ولی در اجرای یک تصویر نباید جریان الهامات درونی به وسیله ی تجویز های سفت و سخت به کلی سرکوب شود .
تمام آثار تیم آژانس هنری تبلیغاتی متن خوب با استاندارد هایی بین المللی بر اساس هویت هر برند و مارکتینگ هر سازمان تنظیم ، تولید و ارائه میشود .
